Yangın Güvenliği

14 Mar Yangın Güvenliği

Yangında alınacak ilk güvenlik önlemi yangın algılama ve söndürme sistemleridir. İkinci önlem ise yangın sırasında ve sonrasında, müdahale yöntemlerinde doğru davranışları kazanmış çalışanlarınızın olmasıdır.

İdeal İSG olarak uzman kadromuz ile firmalarda yangın güvenliği incelemeleri, çalışanların eğitimi ve tatbikatlar yapılmaktadır. Firmalarda alınacak yangın güvenliği ile ölüm, yaralanma ya da maddi hasara neden olan bir yangının çıkma olasılığı azaltılabilir. Bu nedenle firmalarda yangın çıkma olasılığın yüksek olduğu yerlerin belirlenmesi ve buralarda alınacak önlemler hayati önem taşımaktadır. Teknolojinin de gelişmesi ile birlikte otomatik yangın algılama ve söndürme sistemlerinin kullanımı artmıştır.  Binaların, işyerlerinin yangından korunması için Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik dikkate alınmaktadır.

Yapılan işin türüne göre yangın güvenlik sistemleri farklılık gösterir. Mekanik iş yapan bir firma ile kimyasallarla çalışma yapan firmada alınacak önlemler aynı olamaz. Öncelikli olarak bina ya da firmanın tehlike sınıfı belirlenmelidir. Alınan önlemlerden sonra çalışanların bilinçlendirilmesi, yangına müdahale yöntemlerinin öğretilmesi ve bunların uygulamalarının yapılması yangın güvenliğini arttıracaktır.

Verilen eğitimler sonunda çalışanlar yangının türü, doğru yangın söndürücü seçimi, yangına müdahale, tahliye prosedürleri konusunda yetkinliğe sahip olacaktır.

Maddenin, ısı ve oksijenle birleşmesi sonucu oluşan kimyasal olaya Yanma denir. Yanma olayının oluşabilmesi için yanıcı madde, ısı ve oksijenin bir arada bulunması gerekir. Bu olaya “Yangın Üçgeni” adı verilir. Yararlanmak amacı ile yakılan ateş dışında oluşan ve denetlenemeyen yanma olayına YANGIN denir.

Yangın Çıkma Nedenleri:

Korunma önlemlerinin alınmaması

Yangına sebebiyet verenlerin başında kullanılan madde ve malzemelerin özelliklerine göre yanmalarını önleyici tedbirlerin alınmaması gelmektedir. Mesela; Elektrik sistemi ile ilgili gerek tesisat gerekse sigorta sistemlerinin yeterli düzeyde yapılmaması, binalarda çatı kirişleriyle baca ilişkilerinin gereği gibi düzenlenmemesi. Yani bacaların yeterli özenle sıvanmaması. LPG kullanırken tüp kullanımı ile ilgili gerekli önlemlerin alınmaması, soba ve kalorifer sistemlerinde gerekli tertibatın alınmayışı ve gerekli periyodik temizlik ve bakımlarının yapılmaması nedenleri ile yangın çıkmaktadır.

Bilgisizlik

Yangına karşı önlemlerin nasıl alınacağını bilmek gerekir. Elektrikli aletlerin doğru kullanımını bilmemek, soba ve kalorifer sistemlerini yanlış yerleştirmek, tavan arasına ve çatıya kolay tutuşabilecek eşyalar koymak yangını davet eder. Yangının oluşumunu önlemek ve yangını söndürmek için, yangın olayını öğrenelim.

İhmal

Kullandığımız madde ve malzemenin yanıcı niteliğine göre alınacak tedbirler hakkında bilgi sahibi olduğu halde hatta bu önlemlerin pek çoğu alındığı halde ihmal yüzünden yangınlar olabilmektedir. Mesela ağaçlık yerlerde söndürülmeden atılan kibrit, sigara, izmarit gibi maddeler; LPG tüplerinin kibritle kontrol edilmesi, prizde ocak, ütü fişi unutulması, piknik tüpleri üzerine geniş tabanlı tencere, kazan konularak uzun süre ısıtılması, sigortaya gereğinden fazla tel sarılması vb. durumlar yangına sebebiyet verir.

Kaza

İsteğimiz dışında meydana gelen bazı olaylarda yangına sebebiyet verir. Mesela Trafik kazaları; araç yangınlarına, İş kazaları; makine ve bina yangınlarına sebebiyet verir. Cihazlarda meydana gelen kazalar bina yangınlarına sebebiyet verir

Sıçrama

Direkt olarak yangın sebebi olmamakla birlikte yanıcı maddenin üzerine düştüğü zaman yangına sebebiyet veren, yanan cisimlerden koparak etrafa sıçrayan, parçacıklardan meydana gelen yangın etkenidir. Mesela fabrika ve atölyelerde kaynak ve taşlama makinelerinden sıçrayan kıvılcımların etrafta bulunan benzin, mazot vb. maddeler üzerine düşmesi, sobadan sıçrayan yanan kömür parçasının halı, kilim vb. maddelerin üzerine düşmesi sonucu çıkan yangınlar.

Sabotaj

Çeşitli amaçlar için bilerek ve isteyerek yangın çıkartılmasıdır. Mesela tarla, ev yeri açmak amacıyla ormanların yakılması, bina, işyeri ve tesislerin kundaklanması gibi kasti olaylardan yangın çıkartılabilir

Tabiat olayları

Tabii olarak kendiliğinden ortaya çıkan yangınlardır. Mesela deprem, yıldırım düşmesi, güneş ışınlarından meydana gelen yangınlardır.

80°-120° sıcaklığında tüm canlılar fizyolojik yapı ve giysilerine bağlı olarak en fazla 15 dakika içerisinde ısı çarpması ile hayatlarını kaybedecekleri kaçınılmazdır.  İnsan vücudundaki deri sıcaklığının 44,8C° ye çıkması hücrelerin bozulmasına neden olur, acı ve ufak yanıklar ortaya çıkar. Bina, işyerleri içerisinde bir patlama olmadıkça taşıyıcı sistemleri güçlendirilmiş bir yapının çökme süresi genelde kaçış süresinden fazla olacağı için göçük altında kalma nedeni ile oluşacak ölümlerde azdır. Bu tip olaylarda ölümlerin %75 i içerde oluşan dumanın, zehirli ve boğucu gazların solunmasıyla meydana gelmiştir.

Duman karbon, toz ve havadaki lifleri içerir. Aerosoller (asılı sıvılar) tipik olarak bir dizi hidrokarbon ve nem içerir. Son olarak duman içinde yüzlerce yangın gazı vardır. Yangın sırasında dumanın karakterini ve hareketlerini belirleyerek yapılacak müdahale önem taşımaktadır. Dumanı okumak yangında neler olduğunu ve neler olabileceğini söyleyebilir.  Hızlı hareket eden duman, en uzun duman sütunu, dumanın rengi, ısısı vb.

Yangın Evreleri

Alevlenme: Bir odadaki veya diğer kapalı alanlarda yangın gazlarının tutuştuğu aşamadır. Isıtılmış yangın gazları yüksek sıcaklıklarda termal ayrışması sonucu kimyasal bileşimi değişir ve tavana yükselir. Görsel olarak bu alevler dışarı yayılır şekilde görülür.

Genel Parlama: Kapalı bir alanda doğrudan maruz kalan yanıcı materyalin çoğunun eş zamanlı olarak tutuşmasıdır.

Yangın Patlaması: Bir yangının tüm oksijeni tüketmesinden sonra ortama yeni oksijen girmesi sonucu oluşan patlamadır.

Yangına müdahalede yangının hangi evrede olduğunun bilinmesi hayati önem taşımaktadır. Kapalı bir oda veya diğer kapalı alanlarda içerde oluşan yangın 3. Aşama yangın patlaması safhasında ise kapının açılarak müdahale edilmesi halinde can kayıpları ve yangının yayılması sonucu daha kötü durumlarla karşılaşılabilir. Kapı açıldığında yapıya çekilen hava akımı ile oksijen kaynağı ilerler. İçerdeki yangın oksijeni tükettiği için (-) basınç gelişir. Dış atmosferin (+) basınç akımları (-) basınca sürüklendiğinde akan hava yangına sürekli artan bir oranda taze bir besin kaynağı sağlar. Ortaya çıkan reaksiyon, yangın davranışını katlanarak hızlandırır ve yangın patlaması oluşur.

Yangına Müdahale:

Soğutarak Söndürme:( Su ile soğutma) Soğutarak söndürme prensipleri içinde en çok kullanılanıdır. Suyun elverişli fiziksel ve kimyasal özelliği yanıcı maddeyi boğma (yanan cismin su içine atılması sonucu oksijeni azaltma) ve yanıcı maddeden ısı alarak yangının söndürülmesinde en büyük etken olmaktadır. Su yangın yerine kütlesel olarak gönderileceği gibi püskürtme lans ları ile de gönderilebilir. 

Yanıcı maddeyi dağıtma: Yanan maddenin dağıtılmasıyla yangın nedeni olan yüksek ısı bölünür, bölünen ısı düşer ve yangı yavaş yavaş söner. Akaryakıt yangınlarında bu tip söndürme yangının yayılmasına neden olacağından uygulanmaz.

Kuvvetli üfleme: Yanan madde üzerinde kuvvetli olarak üflenen hava alevin sönmesine ve yanan maddenin ısısının düşmesine neden olmaktadır. Bu tip (soğutarak) söndürme ilkesi ile başlangıç yangınlarında başarıya ulaşılabilir. Büyümüş veya belirli boyutlara gelmiş yangınlarda kuvvetli üfleme yangına daha fazla oksijen sağlayacağından yangının büyümesine neden olur. Bu nedenle bu tür söndürmeler büyümüş yangınlarda kullanılmaz.

Havayı Kesme: (Örtme) Katı maddeler (kum, toprak, halı, kilim vb) ve kimyasal bileşikler (köpük, klor, azot vb) kullanılarak yanan maddenin oksijen ile temasının kesilmesi ile yapılan söndürmedir. Akaryakıt yangınlarına örtü oluşturan kimyasal kullanılmaktadır.

Boğma: Yangının oksijenle temasının kesilmesi veya azaltılması amacıyla yapılan işlemdir. Özellikle kapalı yerlerde oluşan yangınlara uygulanır.

Yanıcı Maddenin Ortadan Kalkması: Yanma koşullarından olan yanıcı maddenin ortadan kalkması sonucu yangının söndürülmesidir.